ترجیح موسیقیایی از عنفوان کودکی
هنگامی که به موسیقی گوش فرا میدهید توجه داشته باشید که چه بسا گرایشهایی که ما به ترجیح بعضی از انواع موسیقی داریم و نواهایی را آهنگینتر از انواع دیگر میدانیم از روزگار قبل از ولادت ریشه گرفته باشند. مایکل پی لینچ،
ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
هنگامی که به موسیقی گوش فرا میدهید توجه داشته باشید که چه بسا گرایشهایی که ما به ترجیح بعضی از انواع موسیقی داریم و نواهایی را آهنگینتر از انواع دیگر میدانیم از روزگار قبل از ولادت ریشه گرفته باشند. مایکل پی لینچ، روان شناس سابق دانشگاه میامی و همکارانش در مجلهی سایکولوجیکال ساینس چنین گزارش دادند: چنانچه پژوهشهای قبلی نیز ثابت کردهاند کودکان با توانایی درک اصوات کلامی از هر زبانی در جهان که باشند به دنیا میآیند. دادههای جدیدتر حاکی از آنند که کودکان شش ماهه به طور ذاتی ساختار گامهای موسیقی فرهنگ خود را درک میکنند.
لینچ بیان داشت که در سن یک سالگی شنیدن موسیقی فرهنگ خودی به تدریج ادراک موسیقیایی را شکل میدهد. او گفت: «افراد به سرعت و به طور ناخودآگاه صاحب نوعی فرهنگ موسیقی میشوند، به نحوی که از اصوات موسیقیایی ابتکاری خاص پیدا میکنند. به این ترتیب بعضی اصوات برایشان طنین آشنا و گوشنواز دارد و بعضی اصوات که از آنِ فرهنگ آنان نیست غیرعادی به نظر میرسد.»
لینچ و همکارانش آهنگهایی مرکب از هفت نوت را بر اساس گامهای ماژور و مینور غربی و گام پلوگ جاوهای تصنیف کردند. هر نوت موسیقی منطبق بر تعداد معینی امواج صوتی در ثانیه یا بسامد است. نوتهایی که بسامدشان بیشتر باشد صدای زیر دارند. در آهنگهای مبتنی بر گامهای غربی، فواصل شنیداری خاص بین نوتها، موسوم به نسبتهای بسامد، به طور منظم اتفاق میافتند. گامهای غربی متعددی وجود دارند، ولی موسیقی عامهپسند و کلاسیک عمدتاً بر گامهای ماژور و مینور متکی هستند. موسیقی جاوهای برای گوشهای غربی غالباً طنینی غیرعادی دارد زیرا مشخص کنندهی نسبتهای بسامد متفاوت و پیچیدهتری است.
دانشمندان در میامی بیست کودک شش ماهه، ده بزرگسال فاقد تجربهی موسیقی، ده موسیقیدان غیرحرفهای، و ده موسیقیدان حرفهای که همهی آنها در ایالات متحده زندگی میکردند را مورد بررسی قرار دادند. شرکت کنندگان از حیث تمیز دادن شکل خوب تنظیم شدهی آهنگی در گام ماژور، مینور، یا پلوگ از شکلی که در آن نوت پنجم با افزایش بسامد بد تنظیم شده بود آزموده شدند. بزرگسالان نخست آهنگ خوب تنظیم شده را که به طور پیوسته نواخته میشد، و نوت پنجم به طور دورهای پربسامد و بلندتر از دیگر نوتها نواخته میشد، شنیدند. سپس به عرضههای تصادفی آهنگهای خوب تنظیم شده و بد تنظیم شده گوش دادند. و هرگاه فکر میکردند نسخهی بد تنظیم شده را شنیدهاند، دستهایشان را بالا میبردند.
پیش از آزمون، به کودکان شش ماهه یاد داده شد که به افزایش نوبت پنجم در آهنگ پلوگ، یا ماژور توجه کنند و آنها تغییرات نوبت پنجم را با گرداندن سرشان به سوی یک بلندگو تشخیص میدادند، و در صورت درست بودن پاسخ، یک اسباب بازی پرحرکت برای تشویق آنان به حرکت در میآمد. سپس کودکان، هر دو اجرای خوب و بدِ هر سه آهنگ را شنیدند و برای نشان دادن نسخهی بد تنظیم شده سرشان را تکان دادند.
کودکان شش ماهه در دو سوم موارد، آهنگهای مبتنی بر هر سه گام را، صرف نظر از این که ابتدا پلوگ یا نواهای ماژور را میشنیدند، به درستی طبقهبندی میکردند. ولی بزرگسالان به طور کلی در دو گام بومی غربی وضع بهتری داشتند و تقریباً سه چهارم آنها را در مقابل دو سوم عرضههای پلوگ طبقهبندی کردند. نوازندگان و موسیقی شناسان حرفهای تنظیمهای بد پلوگ را تقریباً به همان اندازهی انحرافهای ماژور و مینور به درستی متوجه شدند. لینچ گفت: «موسیقی شناسان تواناییهای ویژهای برای دریافت و درک اطلاعات موسیقیایی جدید دارند.»
به عقیدهی لینچ، بین شش ماهگی و یک سالگی، کودکان به طور منظم گامهای موسیقیایی خاصی را شنیدهاند و آشکارا شروع به درک آنها به منزلهی گامهای آهنگین بدتر از گامهای دیگر میکنند. از سوی دیگر، موفقیت کودکان شش ماهه در درک گامهای پلوگ، این فرضِ بسیاری از نظریه پردازان موسیقی را مورد تردید قرار میدهد که معتقدند آزمایش گامهای غربی ذاتاً برای مغز آسانتر است زیرا این گامها بر روابط ریاضی سادهتری بین بسامدهای نوتهای موسیقی درست متکی هستند.
لینچ و همکارانش آهنگهایی مرکب از هفت نوت را بر اساس گامهای ماژور و مینور غربی و گام پلوگ جاوهای تصنیف کردند. هر نوت موسیقی منطبق بر تعداد معینی امواج صوتی در ثانیه یا بسامد است. نوتهایی که بسامدشان بیشتر باشد صدای زیر دارند. در آهنگهای مبتنی بر گامهای غربی، فواصل شنیداری خاص بین نوتها، موسوم به نسبتهای بسامد، به طور منظم اتفاق میافتند. گامهای غربی متعددی وجود دارند، ولی موسیقی عامهپسند و کلاسیک عمدتاً بر گامهای ماژور و مینور متکی هستند. موسیقی جاوهای برای گوشهای غربی غالباً طنینی غیرعادی دارد زیرا مشخص کنندهی نسبتهای بسامد متفاوت و پیچیدهتری است.
دانشمندان در میامی بیست کودک شش ماهه، ده بزرگسال فاقد تجربهی موسیقی، ده موسیقیدان غیرحرفهای، و ده موسیقیدان حرفهای که همهی آنها در ایالات متحده زندگی میکردند را مورد بررسی قرار دادند. شرکت کنندگان از حیث تمیز دادن شکل خوب تنظیم شدهی آهنگی در گام ماژور، مینور، یا پلوگ از شکلی که در آن نوت پنجم با افزایش بسامد بد تنظیم شده بود آزموده شدند. بزرگسالان نخست آهنگ خوب تنظیم شده را که به طور پیوسته نواخته میشد، و نوت پنجم به طور دورهای پربسامد و بلندتر از دیگر نوتها نواخته میشد، شنیدند. سپس به عرضههای تصادفی آهنگهای خوب تنظیم شده و بد تنظیم شده گوش دادند. و هرگاه فکر میکردند نسخهی بد تنظیم شده را شنیدهاند، دستهایشان را بالا میبردند.
پیش از آزمون، به کودکان شش ماهه یاد داده شد که به افزایش نوبت پنجم در آهنگ پلوگ، یا ماژور توجه کنند و آنها تغییرات نوبت پنجم را با گرداندن سرشان به سوی یک بلندگو تشخیص میدادند، و در صورت درست بودن پاسخ، یک اسباب بازی پرحرکت برای تشویق آنان به حرکت در میآمد. سپس کودکان، هر دو اجرای خوب و بدِ هر سه آهنگ را شنیدند و برای نشان دادن نسخهی بد تنظیم شده سرشان را تکان دادند.
کودکان شش ماهه در دو سوم موارد، آهنگهای مبتنی بر هر سه گام را، صرف نظر از این که ابتدا پلوگ یا نواهای ماژور را میشنیدند، به درستی طبقهبندی میکردند. ولی بزرگسالان به طور کلی در دو گام بومی غربی وضع بهتری داشتند و تقریباً سه چهارم آنها را در مقابل دو سوم عرضههای پلوگ طبقهبندی کردند. نوازندگان و موسیقی شناسان حرفهای تنظیمهای بد پلوگ را تقریباً به همان اندازهی انحرافهای ماژور و مینور به درستی متوجه شدند. لینچ گفت: «موسیقی شناسان تواناییهای ویژهای برای دریافت و درک اطلاعات موسیقیایی جدید دارند.»
به عقیدهی لینچ، بین شش ماهگی و یک سالگی، کودکان به طور منظم گامهای موسیقیایی خاصی را شنیدهاند و آشکارا شروع به درک آنها به منزلهی گامهای آهنگین بدتر از گامهای دیگر میکنند. از سوی دیگر، موفقیت کودکان شش ماهه در درک گامهای پلوگ، این فرضِ بسیاری از نظریه پردازان موسیقی را مورد تردید قرار میدهد که معتقدند آزمایش گامهای غربی ذاتاً برای مغز آسانتر است زیرا این گامها بر روابط ریاضی سادهتری بین بسامدهای نوتهای موسیقی درست متکی هستند.
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}